Hansje in 't bessenland

Jaren geleden bij mama op schoot of genoeglijk onder de warme wol en mama zittend op de rand van mn bed werd ik verliefd op de prachtige prenten uit Elsa Beskows boeken. Al in 1901 werd de eerste druk van Beskow's "Puttes äventyr i blåbärsskogen" gelezen door talloze Zweedse kinderen. De Nederlandse vertaling van het boek, "Hansje in 't bessenland", werd zo'n tachtig jaar later mijn eerste onbewuste kennismaking met Zweden. En ik was stapelverliefd op de bijzonder fraaie illustraties. Een lieflijk menneke - waarvan ik altijd dacht dat het een meisje was - gekleed in een hemelsblauw jurkje en met een rood hoedje op, is voornemens om zijn moeder te verrassen met een mandje bessen. Hij kan echter maar moeilijk bessen vinden. Totdat de immer hulpvaardige vorst Bessenstein, koning van het bessenland, Hansje omtovert in een inie-minie mensenkind. Zo klein dat ie in een bootje van boomschors kan varen naar het bessenvolk. Behalve de rode-bessenmoeder met zes bessendochters, ontmoet hij ook zeven blauwe-bessen prinsesjes om uiteindelijk huiswaarts te keren met mandjes rode en blauwe bessen voor zijn jarige moeder.

Net als Hansje uit Elsa Beskows boek is ook dit kleine meisje hier op avontuur. Mijn leven in zweden is mijn avontuur in 't bessenland. Niet "Puttes äventyr i blåbärsskogen", maar "min äventyr i blåbärsskogen", zoals de titel van mijn weblog luidt. Ofwel mijn avontuur in het blauwebessenbos. Als piepklein wezentje in een reusachtig land ben ik op pad; ontmoet nieuwe mensen (tot dusverre geen prinsen of prinsessen helaas) en pluk om de honger te stillen wat bessen her en der, maar bovenal ben ik hier om mijn scriptie te schrijven natuurlijk!


Zweden is uiteraard veranderd in de afgelopen eeuw; jongetjes lopen niet meer in jurkjes rond en het geloof in bessenprinsen en -prinsessen is drastisch afgenomen. Toch blijft het een bijzonder land. De rol die de natuur speelt in Beskows boeken is een weerspiegeling van de relatie die veel Zweden ook vandaag de dag nog met de natuur hebben. Mensen trekken er op een vrije dag op uit om een te zijn met de natuur, zoals Beskow met haar schetsboek regelmatig de bossen in trok om bomen, planten en dieren vast te leggen op papier. Veel Zweden beschouwen zichzelf als onderdeel van de natuur, in tegenstelling tot Nederland, waar natuur zelfs op bestelling wordt gemaakt. Niet voor niets is er de uitspraak 'God schiep de wereld en de Nederlanders creerden Nederland'. Zoals overal waar de modernisering toeslaat de band met de natuur minder hecht wordt, is ook in Zweden de verbondenheid met de natuur aan verandering onderhevig. Steeds meer mensen verlaten de afgelegen plattelandsdorpen en trekken richting de grote steden om alleen nog in de vakanties terug te keren naar een lieflijk roodgeverfd tweede huis in afgelegen bossen. Of om tijdens een trektocht door prachtige natuurgebieden te overnachten in een van de vrij beschikbare - eveneens rode - huisjes waar eenvoudige slaapplaatsen beschutting bieden tegen de nachtelijke kou. Deuren zijn permanent open en hout om een vuur te stoken is in overvloed besschikbaar. Een geimproviseerd, maar degelijk toilet en een ouderwetse waterpomp voorzien in een sanitaire basisbehoefte. Met een beetje geluk heeft een vorige bezoeker zelfs wat suiker en zout achtergelaten in de eenvoudige keuken. Waar in Nederland is dat denkbaar? Allereerst heeft Nederland geen ongerepte natuurgebieden, laat staan een gebied waar je dagen kan vertoeven zonder een snelweg te passeren. Buiten dat zou in het inhalige Nederland een krenterige 'Jan Doorsnee' met auto en aanhangwagen zich de vrij beschikbare houtvoorraad toeeigenen om er lekker warmpjes bij te zitten voor de kerst, niet waar?

Ik geniet van het Zweden van mijn zoete dromen, en besef maar al te goed dat dit land niet alleen maar fantastisch is. Zweden heeft ook zijn schaduwkanten. In deze weblog wil ik jullie mee laten genieten van mijn belevenissen in het bessenland: de mooie en de minder mooie dingen van mijn leven hier. Hoe lang mijn avontuur in Zweden gaat duren weet ik nog niet, maar voorlopig is het nog lang geen bessentijd; eerst nog de komkommertijd!