Van vissersdorp tot 'wereldstad'

Ooit was Malmö een klein vissersdorpje dat op een strategische plaats aan de Sont, de zeestraat tussen Denemarken en Zweden, lag. In 1353 kreeg het vissersdorp stadsrechten en werd een Hanzestad. Veel Duitse kooplieden en schepen van de Hanze deden de stad aan om handel te drijven. Vooral de haringvangst was lucratief. Malmö behoorde in deze tijd nog tot Denemarken, net als de rest van de provincie Skåne waarin Malmö ligt. Wanneer in 1658 de Vrede van Roskilde wordt getekend, valt de stad onder Zweeds grondgebied. Dankzij de strategische ligging en de bloeiende Oostzeehandel in de achttiende eeuw krijgt de stad een forse economische impuls. En wanneer halverwege de negentiende eeuw een grote scheepswerf wordt opgericht die ook vandaag de dag nog productief is, breekt voor Malmö een industrieel tijdperk aan. Gedurende ruim 150 jaar kent de stad eenflorerende industrie met scheepsbouw, machinebouw, textiel- en cementindustrie als de belangrijkste sectoren. Wanneer Zweden in de jaren tachtig met een recessie kampt, wordt de industriestad in het hart getroffen. Begin jaren negentig verliest de stad nog eens bijna dertiduizend banen en pas in de tweede helft van de negentiger jaren krabbeld de stad langzaam weer op. De industriele sector is sterk gekrompen en Malmö is in transitie van een industriele stad naar een stad waar high-tech bedrijven zich willen vestigen. De nieuwe University College en de Öresundbrug die de stad sinds 2000 verbindt met de Kopenhagen regio zullen naar verwachting het industriele karakter snel doen verdwijnen.
Als traditionele industriestad trok Malmö veel immigranten aan. DIt maakt dat de stad wordt beschouwd als de meest cosmopolitische van Zweden. Ruim een kwart van de 250.000 mensen tellende bevolking heeft allochtone roots; een multicultureel stadje dus waar ruim honderd talen worden gesproken. Möllevången, de arbeiderswijk die aan het eind van de 19de eeuw gebouwd werd, is nu de meest bruisende wijk van de stad met heerlijke bars en restaurants gerund door eigenaren van verschillende nationaliteiten, en vrijwel iedere dag een fantastische groente en fruitmarkt.
Ik woon vrij dichtbij de wijk Möllevången, iets ten zuiden van het centrum in een wijk die officieel nog tot het centrum van Malmö wordt gerekend. Een eerste blik op de kaart, alvorens ik hier naartoe verhuisde, was even schrikken: pal naast mijn onderkomen voor de komende maanden lag een industrieel complex. ,,Toch niet weer midden in een industriegebied", schoot er even door mijn hoofd. Bij aankomst hing er een heerlijke bakkerslucht in de wijk en de huiseigenaresse stelde me gerust met de medeling dat het om een broodfabriek ging. Een droom die uitkwam. Als kind wilde ik wel met een bakker trouwen vanwege de heerlijke geur van versgebakken brood. Inmiddels weet ik beter... bakkers werken hele nachten. Een broodfariek als buurman is dus een guldenmiddenweg.

Het appartement is een beetje blijven steken in de jaren zeventig met veel bruin en bloemetjesbehang... en ikeameubels uit die tijd natuurlijk. Desalniettemin is het een heerlijk thuis. Alles is hier aanwezig; de keuken is van alleg emakken voorzien en zelfs van de boeken- en platencollectie van de eigenaresse kunnen we gebruik maken, hoewel de platenspeler het zelfs na verwoede reparatiepogingen

van 'engineer' en medestudent Benjamin het niet doet. De keuken is voor mij de lekkerste plek in huis. Een verademing was het om na de gevangenis gaarkeuken in Denemarken nu eindelijk een heerlijke plek te hebben om te kokkerellen. Heb me hier vooral toegelegd op het bakken van allerhande cakes en taarten. Minstens een keer per week wordt de oven aangeslingerd om een lekkernij op tafel te toveren. Maar het houdt niet op bij zoetigheden. John, mijn huis- en studiegenoot houdt net als ik van lekker koken. We hebben al heel wat heerlijkheden uit onze mouw geschud. En als we echt geen zin hebben om zelf te koken is er de onderbuurman die verrukkelijke piza's bakt.

Ik had me bedacht dat de stadsbibliotheek hier in Malmö een ideale plek zou zijn om te studeren. Het bleek echter een te mooie plek te zijn om goed te kunnen werken. Het is een prachtig gebouw, ontworpen door een Deen (dat moet ik de Denen nageven: ze hebben een zeer goede staat van dienst op het gebied van architectuur) en bestaand uit een oud, neo Hanzestijl - schijnt te bestaan - gebouw uit de laat negentiende eeuw en een nieuw gedeelte waarvan de glazen toren of kubus wel het meest spectaculair is. Van binnen oogt het heel ruimtelijk dankzij een oneindig hoog plafond en uitzicht op het oude stadspark waaraan de bilbiotheek

grenst. Een prachtig gebouw, met fantastische voorzieningen die vooral afleiden van mn studie. Na bijna twee weken dagelijks bezoek aan de bibliotheek en heerlijke dagen daar te hebben doorgebracht, besloot ik het thuis te studeren aan de keukentafel... maar ja, dan schreeuwen de ingredienten voor een taart om aandacht. Nu ik met de interviews bezig ben, zit ik veel in Denemarken en ben dus van huis. Niets dat me dan van het werk houdt. Ontmoet inspirende mensen die op de meest fantastische plekken in Denemarken wonen (Denemarken heeft wel degelijk hele mooie gebieden). Zo was ik afgelopen week een half uur ten noorden van Kopenhagen op een biologische boerderij. Een Deen die opgegroeid is in deze streek wist me te vertellen dat de streek ook wel de whisky kust genoemd wordt. Dit kustgebied is zo wonderschoon en duur om te wonen dat alleen de mensen die zich een goede whisky kunnen permiteren daar kunnen resideren. Om het nuttige met het aangename to combineren ben ik na afloop van het interview naar museum Louisiana gegaan dat op vijf minuten loopafstand van de boerderij ligt. Dit museum voor moderne kunst was ik tien jaar geleden ook al eens geweest tijdens een uitwisselingsproject tussen mijn middelbare school en een school in Denemarken. Toen was ik, net als deze keer, erg onder de indruk van het museum. Het ligt direct aan de kust, met prachtige uitzichten over zee.
Maar toch fijn om na zo'n prachtig dagje Denemarken weer via de Öresundbrug terug naar huis te keren. Zweden is toch een lekker land om te wonen!

Thanx Benjamin and John for the pictures. Makes my life in Sweden (or at least the report on it) much more colourful!